Als de scheiding officieel is moet er nog een hoop worden geregeld, waaronder het uitvoeren van de afspraken in het scheidingsconvenant. In deze blog leest u wat de aandachtspunten zijn en vindt u een handige checklist ingedeeld naar thema.
Annuleren van een reis bij scheiding
Als u een vakantie heeft geboekt en u wilt de reis niet meer maken vanwege de scheiding, dan kunt u mogelijk op basis van de relatiebreuk een beroep doen op uw annuleringsverzekering (als u die heeft afgesloten!). In de verzekeringsvoorwaarden staat welke voorwaarden hiervoor gelden, bijvoorbeeld:
- de scheidingsprocedure is in gang gezet (bij huwelijk of geregistreerd partnerschap)
- het samenlevingscontract is ontbonden door een notaris
- de vakantie is geboekt vóór de start van de scheiding
Hulp bij het verwerken van emoties van u en uw kind
Er zijn verschillende aanbieders en vormen van ondersteuning bij het verwerken van de scheiding voor u en uw kind. Denk aan workshops, cursussen, individuele begeleiding en
praatgroepen die door bijvoorbeeld maatschappelijke diensten, Centrum voor Jeugd en Gezin en particulieren georganiseerd worden.
Een kind kan veel baat hebben bij een praatgroep waar hij andere kinderen van gescheiden ouders ontmoet en de scheiding (samen) leert verwerken. Vaak zijn deze gebaseerd op de methode KIES (Kinderen In Echtscheidingssituaties). Deze methodiek is erkend door het Nederlands Jeugdinstituut (NJi). Zie voor meer informatie de website van KIES.
Nieuwe partner
Gun uzelf en uw kind een herstelperiode van ten minste twee jaar voordat u een nieuwe vaste relatie aangaat. Voor uzelf om de oude relatie goed te verwerken en u te bezinnen op uw eigen rol in het ‘mislukken’ van de relatie. Probeer afspraakjes te beperken tot de
momenten waarop uw kind niet bij u is. Verberg niet voor uw kind dat u soms met iemand uitgaat. Eerlijkheid versterkt de band met uw kind.
Geef echter geen persoonlijke details of plannen voor de toekomst als die nog niet definitief zijn.
Evaluatiegesprek met mediator, adviseur of advocaat
Een paar maanden na de scheiding kunt u een evaluatiegesprek aanvragen bij de mediator, adviseur of advocaat.
In dit gesprek kunnen de volgende zaken aan de orde komen:
- Hoe gaat het nu met uw kind en uw ex-partner?
- Hoe werken de afspraken uit het ouderschapsplan in de praktijk?
- Hoe gaat het met uw emotionele verwerking van de scheiding?
- Hoe staat het met de praktische en financiële afhandeling van uw scheiding?
- Hoe is het contact met de achterban en de ex-schoonfamilie?
Praktische zaken na uw scheiding
Administratieve en algemene zaken
- Regel dat alle post ten name van u of uw ex-partner de eerstkomende 3 of 6 maanden automatisch doorgestuurd wordt naar het juiste adres.
- Zet de motorvoertuigen op uw eigen naam of laat die op naam zetten van uw ex-partner.
- Zet de bankrekeningen op uw eigen naam of laat die op naam zetten van uw ex-partner. Wijzig eventuele machtigingen of trek die meteen in.
- Indien u een relatie aangaat met een nieuwe partner: geef zijn of haar naam, geboortedatum enzovoort zo spoedig mogelijk door aan alle relevante instanties zoals uw tussenpersoon, verzekeraar of pensioeninstantie.
- Annuleer of wijzig lopende abonnementen en (sport)lidmaatschappen of wijzig de adresgegevens.
Kinderalimentatie en uw kind
- Als u kinderalimentatie ontvangt: geef aan uw ex-partner door op welke bankrekening de bijdrage gestort kan worden
- Wijzig de adresinschrijving van uw kind als dit zo is afgesproken in het convenant of als dit door een rechter is bepaald
- Als de adresinschrijving van uw kind gewijzigd is, geef dit dan door aan de Sociale Verzekeringsbank (SVB)
- Als u recht heeft op een of inkomensafhankelijke combinatiekorting en de korting nu al wilt ontvangen (in plaats van bij de jaarlijkse belastingaanslag), vraag dan meteen een voorlopige aanslag aan. U krijgt de korting dan in maandelijkse termijnen op uw rekening gestort.
Partneralimentatie
- Als u partneralimentatie ontvangt: regel bij de bank een depositorekening met opnamemogelijkheid, waarop u maandelijks de helft van de partneralimentatie parkeert als ’toekomstig te betalen inkomstenbelasting en de bijdrage van de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet’. U kunt ook uw accountant of belastingadviseur een inschatting late maken van hoeveel geld u hiervoor opzij moet zetten. Zo voorkomt u dat u misschien meer opmaakt dan de bedoeling is en u de volledige aanslag van de Belastingdienst niet kan betalen.
- Als u partneralimentatie ontvangt: houd bij de jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting rekening met alle ontvangen partneralimentatie. Deze uitkeringen zijn namelijk altijd bruto, ook als het grote sommen ineens zijn of één grote afkoopsom. De totale waarde moet u als één bedrag ‘ontvangen periodieke uitkeringen/verstrekkingen’ opgeven. U krijgt hiervoor dus een (extra) belastingaanslag en een inkomensafhankelijke bijdrage voor de Zorgverzekeringswet (Zvw) die u achteraf moet betalen.
- Als u partneralimentatie betaalt: houd bij de jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting rekening met alle betaalde partneralimentatie. Deze uitkeringen zijn namelijk altijd aftrekbaar, ook als het grote sommen ineens zijn of één grote afkoopsom. De totale waarde moet u als één bedrag ‘uitgaven voor onderhoudsverplichtingen’ onder het kopje persoonsgebonden aftrek opgeven. U krijgt hiervan een (extra) belastingteruggave.
- Als u partneralimentatie ontvangt en u heeft onvoldoende vermogen om van te leven: sluit een alimentatieverzekering af die uitkeert bij arbeidsongeschiktheid, werkloosheid of overlijden. Deze verzekering dient gesloten te worden door de alimentatieontvanger waarbij hij of zij meteen de begunstigde is. De alimentatieverstrekker is de verzekerde (te verzekeren persoon) en moet waarschijnlijk een gezondheidskeuring ondergaan. Deze constructie voorkomt dat een eventuele uitkering met schenk- of erfbelasting is belast.
- Als u alimentatie betaalt: Houd er rekening mee dat in de meeste gevallen de alimentatie ieder jaar in januari indexeert. Bij kinderalimentatie is de jaarlijkse indexatie van de bijdrage verplicht. Het indexatiecijfer kunt u eind december van ieder jaar vinden op de website van het LBIO.
Pensioen
- Bij pensioen in eigen beheer: neem de wijzigingen als gevolg van uw scheiding op in de pensioenregeling. Uw ex-partner wordt als ‘partner’ uit de regeling geschrapt en aangeduid als ‘ex-partner’ met een eventueel recht op opgebouwd bijzonder partnerpensioen. Als is afgesproken is dat uw ex-partner recht heeft op een deel van het ouderdomspensioen, splits dat deel dan af. Bij voorkeur worden dat gedeelte en het eventuele recht op opgebouwd bijzonder partnerpensioen buiten de onderneming (extern) verzekerd.
- Vul het formulier in met verzoek tot het al dan niet verevenen van ouderdomspensioen en afsplitsen partnerpensioen en verzend dit met het kopie-scheidingsconvenant naar de pensioenuitvoerder(s). Doe dit ook als u afziet van elkaars pensioen. Het sluit namelijk de meest gebruikelijke methode, de standaardverevening, uit. U kunt het formulier hier downloaden. U kunt het formulier zelf invullen of uitbesteden aan een pensioenadviseur of financieel adviseur.
- Ga na (als u dat nog niet had gedaan) of u een partnerpensioen had op risicobasis of op opbouwbasis. Als uw partnerpensioen is vervallen bij scheiding kunt u overwegen om een aanvullende overlijdensrisicoverzekering af te sluiten.
Testament
- Laat uw testament aanpassen als u een testament heeft waarin uw ex-partner staat genoemd. Geef het scheidingsconvenant en eventuele persoonlijke wensen vooraf door aan de notaris.
Belastingen, heffingen en toeslagen
- Bespreek met uw belastingadviseur of accountant wat de gevolgen van de scheiding zijn op uw belastingen en hoe u aanvragen of wijzigingen van heffingen en toeslagen kunt regelen.
- Laat uw eerstvolgende belastingaangiftes bij voorkeur door een specialist doen die rekening houdt met uw nieuwe belastingsituatie na scheiding. Geef hem of haar een kopie van het scheidingsconvenant en alle voorgaande belastingaangiften en -aanslagen. De vooraf ingevulde versie van de Belastingdienst die rekening hield met uw situatie tijdens uw relatie, zal waarschijnlijk niet correct zijn.
Provinciale, regionale of lokale belastingen
- Check welke provinciale of gemeentelijke belastingen of heffingen op u van toepassing zijn. Zeker als de samenstelling van het huishouden door scheiding wijzigt. Bijvoorbeeld de nota’s die u betaalt voor waterschapsheffingen, reinigingsrechten en afvalstoffenheffing. Kijk voor meer informatie op de website van de gemeente en/of de provincie waarin u woont of verblijft.
Koopwoning of huurwoning
- Voor overname van de koopwoning: maak een afspraak met de bank of de hypotheekadviseur voor het opstellen en ondertekenen van een akte van verdeling (zo heet dat formeel bij een notaris).
- Vervolgens leidt dit tot een ontslag van de hoofdelijke aansprakelijkheid van u of uw ex-partner voor de echtelijke woning en bent u of uw ex-partner volledig eigenaar.
- Als u de koopwoning eenmaal hebt overgenomen: geef aan bepaalde instanties door dat u gescheiden bent en nu enige eigenaar bent van de woning. Niet alle instanties hebben een
- zogenoemde koppeling met de Basisregistratie personen (BRP). Bij de jaarlijkse afdracht lokale belastingen (bijvoorbeeld reinigingsrechten/afvalstoffen) leidt de doorgifte tot een lagere gemeentelijke of provinciale aanslag.
- Als u de koopwoning te koop zet, maak dan samen met de makelaar goede afspraken over de verkoopstrategie, elkaars bereikbaarheid, elkaars mogelijkheden om bezichtigingen bij te wonen en de absolute minimum verkoopprijs.
- Vraag aan de makelaar wat de te ondernemen stappen zijn bij geïnteresseerden of mogelijke kopers.
- Maak een afspraak met uw verhuurder of bij uw verhuurinstantie en meld dat u de gevolgen van de scheiding wilt bespreken. Neem uw huurcontract daarbij mee.
Autoverzekering
- Als u en/of uw partner een auto in bezit en in gebruik hebben, moet deze verzekerd zijn. Bij een autoverzekering is na een bepaalde schadevrije periode een zogenoemde no-claimkorting van toepassing. Deze korting zorgt ervoor dat u, bij het niet melden van een schade, een korting ontvangt op de verzekeringspremie. Bij het langdurig niet melden van een schade kan deze korting oplopen tot wel 80% van de oorspronkelijke premie.
- De no-claimkorting is persoonsgebonden, maar bij scheiding kunt u soms de schadevrije jaren overdragen. In dat geval moet de verzekeraar hieraan meewerken en moet u voldoen aan bepaalde voorwaarden. De overdracht van schadevrije jaren wordt dan geregeld met behulp van een ‘afstandsverklaring’. Zowel degene die afstand doet van de schadevrije jaren als degene die ze ontvangt, moeten in zo’n verklaring worden opgenomen. Degene die de
- schadevrije jaren overdraagt, zal die ‘weggegeven’ schadevrije jaren weer moeten opbouwen.
Overige verzekeringen
- Als u de koopwoning eenmaal hebt overgenomen: geef dit aan alle aan de woning gerelateerde instanties door. Wanneer u één of meer verzekeringen toebedeeld hebt gekregen: Stuur een kopie van het scheidingsconvenant en een verzoek tot naamswijziging of afkoop naar de verzekeraar. Vraag aan de verzekeraar of zij ook onherroepelijk de begunstiging willen wijzigen.
- Ga ook andere verzekeringen na, zoals de autoverzekering, de aansprakelijkheidsverzekering, de uitvaartverzekering en de zorgverzekering.
Onderneming
- Bespreek met uw accountant wat de impact van de scheiding is op uw onderneming en welke eventuele actiepunten hieruit volgen.
- Als u of uw ex-partner een vennootschap heeft, dienen ook de aandelen bij een notaris met een akte van verdeling op naam gezet te worden van degene die de aandelen van het bedrijf geheel of gedeeltelijk krijgt. Dit ondanks het feit dat die aandelen niet eerder op naam van de andere ex-partner stonden.
Financiën
- Maak een afspraak met een erkend financieel adviseur zoals een financieel planner (FFP) over uw nieuwe financiële situatie. Ten eerste om te kijken of de risicodekkingen aangaande werkloosheid, arbeidsongeschiktheid of overlijden aangepast moeten worden. Ten tweede om te beoordelen of u genoeg voorzieningen voor de toekomst heeft opgebouwd. Ten derde om te kijken of het wellicht fiscale voordelen heeft om nog een extra voorziening op te bouwen.
Administratie
Maak een scan of kopie van belangrijke (gezamenlijke) documenten van voor de scheiding, zoals:
- afschriften van lopende of afgelopen kredieten
- correspondentie van en met schuldeisers
- eventuele correspondentie van en met leningverstrekkers
- correspondentie over schenkingen of erfenissen
- correspondentie met de Belastingdienst (aangiften, (voorlopige) aanslagen en teruggaven)
- kopieën van elkaars inkomensgegevens van de laatste jaren
- jaaropgaven van financiële instellingen en salarissen
- het origineel van uw eigen arbeidsovereenkomst en/of een overeenkomst van ontslagvergoeding en een kopie van dat van uw partner
- correspondentie met uitkeringsinstanties en uitkeringsspecificaties
- het meest recente uniforme pensioenoverzicht (UPO) van u en uw ex-partner en de eventuele correspondentie om het pensioen te laten verevenen, te verrekenen ofte converteren
- eventuele correspondentie over taxaties en taxatierapporten
- facturen, onderhoudshistories en handleidingen van apparaten of andere aangeschafte zaken
- scheidingsdocumenten
- notariële documenten
- bankoverzichten
Bewaren van administratie
Bewaar uw administratie gedurende 5 jaar om vragen van bijvoorbeeld de Belastingdienst te kunnen beantwoorden. Als u een onderneming bent u wettelijk verplicht om administratie te voeren met een bewaartermijn van zeven jaar.